Türk Dilinin Dönemleri (Türkçenin Dönemleri)

1.Altay Dönemi (Ana Altayca Dönemi) (Türk-Moğol Birliği)

• Bu devir, Altay dillerinin henüz bağımsız diller olarak ortaya çıkmadıkları dönemdir.
• Bu döneme ait bazı kelimeler dışında hiçbir dil belgesi yoktur.
• Altay dilleri, “Ana Altayca” olarak adlandırılan bir dile bağlıdır.
• Yaklaşık MÖ 9000 yıllarıdır.

2.En Eski Türkçe Dönemi (Proto-Türkçe Dil Birliği)

• Bu devir, Türkçenin bağımsız bir dil olarak Ana Altaycadan ayrıldığı dönem olarak bilinir.
• MÖ 5000-4000 yıllarıdır.
• Osman Nedim Tuna ve bazı araştırmacılar Sümerce ile Türkçe arasında ortak 168 kelime tespit etmişlerdir.

NOT:Ana Altayca Dönemi ve En Eski Türkçe Dönemi, Altay Dil Kuramını reddeden araştırmacılar tarafından Türkçenin evreleri olarak kabul edilmez.

3.İlk Türkçe Dönemi (Çuvaşça-Türkçe Dil Birliği Dönemi)

• Altay Dil Kuramını reddeden araştırmacılara göre Türkçenin ilk evresidir.
• Türkçe; Moğolca ve Mançu-Tunguzcadan ayrılmış yani bağımsızlaşmıştır.
• Türkçe bu dönemde Eski Doğu Türkçesi ve Eski Batı Türkçesi olarak iki lehçeye ayrılmıştır.
• Eski Batı Türkçesi: Lir Türkçesi, Ana Çuvaşça r’li konuşanlar. Karadeniz’in kuzeyi ve Kuzey Kafkasya coğrafyasında yaşayan Bulgar Türklerinden kalan kayıtlardır.
• Eski Doğu Türkçesi: Şaz Türkçesi, Ana Türkçe, z’li konuşanlar. “Çuvaşça” hariç tüm Türk dilleri.

4. Eski Türkçe Dönemi

• Yazılı dönemdir.
• 7.-13. yüzyıllar arasıdır.
• Köktürkçe (8-9. yüzyıllar)
• Uygurca (9-11. yüzyıllar)

NOT: Bazı araştırmacılara göre Karahanlı Türkçesi de bu döneme aittir.

5-Orta Türkçe Dönemi

• Ahmet Caferoğlu Orta Türkçe dönemini Karahanlı Türkçesi ile başlatır.

    ORTA TÜRKÇE DÖNEMİ 

6-Yeni Türkçe Dönemi

• 20. yüzyılın başlarında başlar. 
• Tarihi Türk lehçelerinin bittiği, çağdaş Türk lehçelerinin başladığı dönemdir.