CÜMLE YORUMU (CÜMLEDE ANLAM, CÜMLENİN YORUMU)
Eş Anlamlı (Özdeş) Cümleler
Aynı duygu ya da düşünceyi farklı sözcüklerle dile getiren cümlelerdir.
- Bir romanı asıl değerli kılan şey insanı bir bütün olarak ele alabilme başarısıdır.
- İnsanı tüm özellikleriyle anlatabilen romanlar nitelikli sayılabilir yalnızca.
- Bir eser eleştirilirken yazarının hayatı da dikkate alınmalıdır.
- Bir yapıt, yazarının yaşamından bağımsız bir şekilde ele alınamaz.
- Erdem sahibi insanlar, sevmediklerin insanların mutsuzluklarından mutluluk çıkarmaz.
- Olgun bir insan, hoşlanmadığı bir insanın kötü durumundan mutluluk duymaz.
Yakın Anlamlı Cümleler
İlettikleri duygu ya da düşünce bakımından birbirine çok yakın anlamlar taşıyan, aynı doğrultuda olan cümlelerdir.Bu cümlelerin kapsamları arasında farklılıklar olabilir.
- Dünya edebiyat tarihinde ses getiren sanatçıların eserleri “sanat” ve “halk”tan beslenmiştir.
- Kalıcı yazarlar eserlerinin hamuruna kendi kalplerinin yanında halkın sorunlarını da katarlar.
- Umutla yolculuk etmek, gidilecek yere varmaktan çok daha güzeldir.
- Bir amaca ulaşmaya çalışırken, önemli olan varılacak hedef değil hedefe giden yoldur.
- Ne kadar yaşadığımız değil nasıl yaşadığımız önemlidir.
- Yaşamın tüm güzelliklerini tadabilmek, uzun yaşamaktan yeğdir.
Karşıt Anlamlı (Anlamca Çelişen) Cümleler
İlettikleri duygu ve düşünce bakımından tamamen ters olan cümlelerdir.
- Bir eserin değerini belirleyen anlattığı şey değil, onu anlatma şeklidir.
- İçerikten çok üsluba önem veren eserlerin niteliği tartışılır.
- Sanatın ustalarının koyduğu ilkelere uymak, nitelikli bir sohbetin giriş kapısıdır.
- Sohbeti başlatmak için gerekli olanlar iki sandalye bir de olursa masadır, başka şeye gerek yok.
- İnsan giyimi ile karşılanır, konuşması ile uğurlanır.
- Bir kişiye karşı ilk olarak ne hissettiğinize dikkat edin çünkü bu hisler değişmez.
Cümleden Çıkarılabilecek Kesin Yargı
Bu tür sorularda önemli olan size hiçbir yorum payı bırakmaması, ifadelerin kesin ve olasılıksız olmasıdır. Cümleye yorum eklemeden, sadece bu cümleden çıkarılabilecek en kesin yargı bulunmalıdır.
Örnek:
Aşağıdaki cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
**Levent lokantasını devrederek büyük şehrin olanaklarından yararlanmak için Ankara’ya yerleşmek istiyordu.
A) Levent’in asıl mesleği lokantacılık değildi.
B) Levent, lokantasından geçimine yetecek kadar para kazanıyordu.
C) Levent lokantacılık mesleğini sevmiyordu.
D) Levent artık lokantacılıktan başka bir iş yapmak istiyordu.
E) Levent, Ankara’da daha elverişli koşullar bulmayı bekliyordu.
Çözüm: Soru kökünde verilen cümleden Levent’in lokantasını başka birine devrederek büyük şehre gitmek istemesindeki asıl amaç, büyük şehrin olanaklarından faydalanmak istemesidir.Yani Levent Ankara’da daha elverişli ortamlar bulmak düşüncesindedir. Cevap E şıkkıdır. Diğer şıklar bu cümleden kesin olarak çıkarılamaz.
Örnek:
Aşağıdaki cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Muğla’nın en önemli turizm merkezlerinden Fethiye’deki Ölüdeniz’i her yıl binlerce turist ziyaret ediyor.
A) Muğla’nın en çok ziyaret edilen turizm merkezi Ölüdeniz’dir.
B) Muğla’daki tek turizm merkezi Fethiye’deki Ölüdeniz değildir.
C) Muğla, turizm merkezleriyle ünlü bir yerdir.
D) Ölüdeniz daha çok yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir.
E) Ölüdeniz daha çok yaz aylarında ziyaret edilmektedir.
Cevap B şıkkıdır. Öncülde “en önemli” ifadesi verildiğine göre birden fazla turizm merkezi olduğu anlaşılmaktadır.
Cümle Tamamlama
Bazı cümlede anlam sorularında cümlelerin çeşitli yerlerinde (başta-ortada-sonda) bırakılan boşluğun tamamlanması istenmektedir. Boşluğa yerleştirilecek parça; bir sözcük, bir sözcük öbeği ya da bir cümlecik olabilir.
Bu soru tipi basit, fakat çok yönlüdür. Cümlede anlamla birlikte sözcükte anlam, deyim, sözcük türleri gibi konularda belli bir birikime ulaşmayı, dikkatli ve yöntemine uygun hareket etmeyi gerektirir.
Tamamlayıcı söz; konu, anlam ve cümle kuruluşu yönünden amaca uygun olmalıdır.
Örnek:
Bu cümlede boş bırakılan yerler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
…….. hem biyolojik değeri en yüksek hem de en ekonomik besin olan anne sütü, özellikle ……. çocuk sağlığının korunması açısından büyük önem taşır.
A) Bütün canlılar için-yoksul çevrelerde
B) İnsan yavrusu için-kemik gelişimi açısından
C) Bebeklerin beslenmesinde-gelişmekte olan ülkelerde
D) Araştırma bulgularına göre-anne ile bebek ilişkisi bakımından
E) Bağışıklık sisteminde-sanayileşmiş toplumlarda
Cevap C şıkkıdır.Anne sütünün beslenme üzerindeki etkisi bebekler için olacağına göre ve gelişmekte olan ülkelerde beslenme ile ekonomi ciddi bir sorun olduğuna göre en uygun ifadeler C seçeneğindedir.
Örnek:
Bu cümlenin sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Tek tek ele alındıklarında hiç de komik olmayan iki farklı durum, yan yana getirilince ……….
A) daha kolay açıklanabilir.
B) bir gülmece oluşturabilir.
C) dikkatlerden kaçabilir.
D) birbirinden ayırt edilebilir.
E) bütün güzelliğini yitirebilir.
Cevap B şıkkıdır. Tek tek ele alınan iki olay “komik” olmuyorsa, ikisi ele alındığında komik olmalıdır.
Cümle Oluşturma
Bu tür sorularda “anlamlı ve kurallı” bir cümle oluşturmanız istenir. Kurallı olduğuna göre yüklem daima sonda olmalıdır. Yüklem belirlenip sona konmalıdır. İlk kelime ve son kelimelerin doğru belirlenmesi çok önemlidir. Daha sonra bölünmüş tamlama ve kalıplar varsa dikkat edilerek cümle tamamlanmalıdır.
Örnek:
I. tekniğini ve edebiyat hakkındaki
II. Latin Amerika’nın ve dünya
III. düşüncelerini neredeyse değiştirmiş bir şairdir
IV edebiyatının önde gelen isimlerinden Borges
VI çok sayıda yazarın üslubunu
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
II-IV-VI-I-III şeklinde olmalıdır. Cevap D şıkkı.