TOPLUMCU ŞİİR (1920-1960)
Toplumcu Şiir
(1920-1960)
*Türk şiirinde toplumcu şiirin öncülüğünü Nazım Hikmet Ran yapmıştır.
*”Aydınlık” ve “Resimli Ay” dergilerinde bir araya gelen sanatçılar bu anlayışı başlattılar.
*Şiirlerinde serbest ölçü kullanmışlardır.
*Somut ve nesnel bir şiir oluşturulmuştur.
*”Sanat toplum içindir.” anlayışı vardır.
*Köy, halk, işçi,emek sömürü, baskı, başkaldırı gibi kavramlar işlenmiştir.
*Geniş kitleleri etkileme amacı olduğu için eserler “söylev” üslubunun özelliklerini taşır.
Nazım Hikmet Ran
*Toplumcu gerçekçi sanat anlayışının edebiyatımızdaki öncüsü ve en önemli temsilcisidir.
*İlk şiirlerinde hece ölçüsüyle uyaklı şiirler yazmıştır.
*Rus şiirinin ve fütürizmin etkisinde kalmıştır ve serbest şiire yönelmiştir.
*Toplumcu gerçekçiliği benimsedikten sonra biçimden çok içeriğe önem vermiştir.
*Dizeci anlayışı yıkmış, nesnel ve somut bir şiir geliştirmiştir.
*Şiirleri basamaklandırılmış bir düzen gösterir. Uzun dizelerin ardında gittikçe kısalan kırık dize kümeleri oluşturmuş, bazen sözcükleri ortalarından kesmiş, bazen de tek heceye indirgemiştir.
*Şiirlerinde genellikle ilk dize büyük, diğer dizelerin ilk harfleri küçük harfle başlar.
*Şiir
835 Satır
Jokond ile Sİ-YA-U
Varan 3
1+1=1
Sesini Kaybeden Şehir
Gece Gelen Telgraf
Portreler
Benerci Kendini Niçin Öldürdü
Taranta-Babu’ya Mektuplar
Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı
Tiyatro
Kafatası Sabahat
Bir Ölü Evi İnek
Unutulan Adam Ferhad ile Şirin
Enayi
*Fıkra
İt Ürür Kervan Yürür
Milli Gurur
Roman
Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim
Kan Konuşmaz
Ercüment Behzat Lav
*Ölçü ve uyağa karşı çıkmış, serbest ölçüyle yazan ilk şairlerimizden biri olmuştur.
*Nazım Hikmet tarzında şiirler yazmıştır.
*Şiirlerinde toplumsal konuları, ülke sorunlarını kaleme almıştır.
*Cumhuriyet Dönemi’nde ironik şiir türünün ilk temsilcisi kabul edilir.
Şiir
S.O.S.
Kaos
Açıl Kilidim Açıl
Üç Anadolu
Mau Mau
Tiyatro
Karagöz Stepte
Altın Gazap
Anı
Yıllar Böyle Geçti
Rıfat Ilgaz
*Türkçe öğretmenliği, gazetecilik, şairlik ve yazarlık yapmıştır.
*”Koca Çınar” “Edebiyatın Koca Çınarı” olarak anılmaktadır.
*Şiirlerinde yoksul insanların hayatını yansıtmıştır.
*Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Markopaşa dergisini çıkarmıştır.
*Toplumsal çarpıklıkları hicveden mizahi hikayeler yazmıştır.
*Hayatının son döneminde anı ve çocuk edebiyatı üzerine yoğunlaşmıştır.
*Hababam Sınıfı yazarı olarak ün kazanmıştır. Bu eseri hikaye, oyun ve roman olarak yayımlamıştır.
*Şiir
Yarenlik
Sınıf
Yaşadıkça
Devam
Üsküdarda Sabah Oldu
Soluk Soluğa
Karakılçık
Uzak Değil
Güvercinim Uyur mu
Kulağımız Kirişte
Ocak Katırı Alagöz
Çocuk Bahçesi
Roman
- Hababam Sınıfı
- Pijamalılar (Bizim Koğuş)
- Karadeniz’in Kıyıcığında
- Karartma Geceleri
- Sarı Yazma
- Yıldız Karayel
- Apartman Çocukları
- Hoca Nasrettin ve Çömezleri
- Radarın Anahtarı
- Don Kişot İstanbul’da
- Kesmeli Bunları
- Nerde O Eski Usturalar
- Saksağanın Kuyruğu
- Şevket Ustanın Kedisi
- Garibin Horozu
- Altın Ekicisi
- Palavra
- Tuh Sana
- Çatal Matal Kaç Çatal
- Bunadı Bu Adam
- Hababam Sınıfı Uyanıyor
- Hababam Sınıfı Baskında
- Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
- Rüşvetin Alamancası
- Sosyal Kadınlar Partisi
- Çalış Osman Çiftlik Senin
- Şeker Kutusu
- Çocuk Kitapları
- Bacaksız Kamyon Sürücüsü Bacaksız Okulda
Bacaksız Paralı Atlet Bacaksız Tatil Köyünde Bacaksız Sigara Kaçakcısı Öksüz Civciv
Küçükçekmece Okyanusu Cankurtaran
Yılmaz Kumdan Betona
Anı
Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra
Yokuş Yukarı
Enver Gökçe
*Divan edebiyatını çok iyi bilen sanatçı, halk hikayeleri ve masallarını da derlemiştir.
*Dede Korkut Hikayeleri’ni derleyerek Türkiye Türkçesine kazandırmıştır.
*Birçok çalışmasını Mustafa Gökçe adıyla yayımlamıştır.
Şiir
Enver Gökçe Yaşamı ve Bütün Şiirleri
Düz Yazı
Dost Dost İlle Kavga
Panzerler Üzerimize Kalkar
Araştırma
Eğin Türküleri