Garip Hareketi (I. Yeni)
Garip Hareketi (I. Yeni)
Genel Özellikleri
*1941’de Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu, Melih Cevdet Anday ortak yayımladıkları Garip adlı şiir kitabının ön sözünde şiir anlayışlarını ortaya koydular.
*Kitabın kapağında “Bu kitap, sizi alışılmış şeylerden şüpheye davet edecektir.” yazdılar.
*Şiire getirdikleri yeniliklerden dolayı I. Yeni olarak da anılmışlardır.
*Topluluk üyeleri, o güne kadarki şiir geleneğine tamamen başkaldırıp şiirle ilgili hiçbir kuralı tanımadıklarını belirttiler.
*Geleneksel şiire, kalıplaşmış kurallara, ölçü ve kafiyeye, söz sanatlarına, aşırı duygusallığa, imgeye ve kapalı söyleyişe karşı çıktılar.
*Şiirde anlamı ön plana çıkardılar.
*Serbest ölçüyle, kafiyesiz şiir yazdılar.
*Basitlik, sadelik, sıradanlık ilkesini benimsediler.
*Şiirde yeni konuları işlediler.
*Günlük konuşma dilini, halk söyleyişlerini kullandılar.
*Toplumsal aksaklıkları mizahi, nükteli bir dille anlattılar.
*Günlük hayatı, basit konuları, sıradan insanları işlediler.
Orhan Veli Kanık
(1914-1950)
*Melih Cevdet ve Oktay Rifat’la lise yıllarında Sesimiz adlı bir dergi çıkarmışlardır.
*İlk şiirlerini varlık dergisinde yayımlamıştır.
*Garip hareketinin öncüsüdür.
*La Fontaine’den çeviriler yapmış, Nasrettin Hoca fıkralarını manzum hale getirmiştir.
Şiir:Garip ,Vazgeçemediğim,Destan Gibi,Yenisi,Karşı
Çeviri:La Fontaine’den Masallar,Düzyazı,Sanat ve Edebiyatımız
Manzum Fıkra:Nasrettin Hoca Fıkraları
Melih Cevdet Anday
(1915-2002)
*İlk şiirlerini Garip hareketinin çizgisinde yazmış, zamanla duyguyu ikinci plana atarak düşünce yönü ağır basan şiirler yazmıştır.
*Orhan Veli’nin ölümüyle Garip hareketi son bulmuş ve Melih Cevdet toplumsal gerçekçiliğe ve kavgacı şiire yönelmiştir. Telgrafhane ve Yan Yana kitaplarındaki şiirlerde toplum ve insanı savunmuştur.
*Daha sonraki şiirlerinde Kolları Bağlı Odysseus şiirinden başlayarak Eski Yunan ve Doğu kültürüne ait mitolojik unsurlara yönelmiştir.
*Şiirlerinde yalın bir dil kullanmış, düzyazılarında özlü ve şiirsel bir dili tercih etmiştir.
Şiir:Garip,Rahatı Kaçan Ağaç ,Telgrafhane,Kolları Bağlı Odsseus ,Teknenin Ölümü,Yan Yana ,Tanıdık Dünya,Yağmurun Altında,Göçebe Denizin Üstünde,Ölümsüzlük Ardında Gılgamış
Roman:Aylaklar,Gizli Emir,İsa’nın Güncesi,Raziye
Deneme:Doğu-Batı,Konuşarak,Paris Yazıları,Yasak,Sosyalist Bir Dünya,Dilimiz Üstüne Konuşmalar
Tiyatro:Mikado’nun Çöpleri,İçerdekiler,Dikkat Köpek Var,Dört Oyun,Ölüler Konuşmak İster
Gezi:Sovyet Rusya ,Azerbaycan,Bulgaristan,Özbekistan
Oktay Rifat Horozcu
(1914-1988)
*Arayışların şairidir, hemen hemen her şiir kitabında farklı nitelikler göstermiştir.
*Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üzerine Şiirler, Güzellemeler şiir kitaplarını Garip anlayışına bağlı olarak yazmıştır.
*Orhan Veli’nin ölümünden sonra Garip şiirinden uzaklaşmış sosyal temalı şiirler, taşlamalar yazmıştır.
*Daha sonra soyut, imgeci ve kapalı şiire yönelmiştir.
Şiir:Garip,Çobanıl Şiirler,Perçemli Sokak,Yaşayıp Ölmek,Aşk ve Avarelik Üzerine Şiirler,Güzellemeler,Elleri Var Özgürlüğün,Aşk Merdiveni,Koca Bir Yaz,Denize Doğru Konuşma,Karga ile Tilki,Dilsiz ve Çıplak,Bir Cigara İçimi,Aşağı Yukarı,Yeni Şiirler
Roman:Bir Kadının Penceresinden,Bay Lear ,Danaburnu
Tiyatro:Çil Horoz,Birtakım İnsanlar,Oyun İçinde Oyun,Atlar ve Filler ,Yağmur Sıkıntısı,Kıskançlar,Kadınlar Arasında
