Servet-i Fünun (Edebiyat-ı Cedide) Sanatçıları

Servet-i Fünun (Edebiyat-ı Cedide) Genel Özellikleri 

• Recaizade Mahmut Ekrem’in önderliğinde Servet-i Funun Dergisi etrafında toplanan bazı gençler Tevfik Fikret’in derginin başına getirilmesiyle edebi bir topluluk özelliği kazanır.
• Sonraları Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Celal Sahir Erozan, Ali Ekrem Bolayır, Halit Ziya Uşaklıgil’in katılımıyla genişler.
• Eserlerinde toplumsal konuları işlemediler.
• Fransız edebiyatından etkilendiler.
• Aruz başarıyla ölçüsü kullanılmıştır.(Sadece Tevfik Fikret “Şermin” adlı eserini hece ölçüsüyle yazmıştır.)
• Hep uzak ülkelere gitme hayaliyle yaşadılar.
• Sanat, sanat içindir ilkesine bağlı kaldılar.
• Nazım (şiir) nesre (düz yazı) yaklaştırılmıştır. Konu bütünlüğüne önem verilmiştir.
• Batı’dan sone ve terza-rima  gibi yeni nazım şekilleri alınmıştır.
• Roman dalında Halit Ziya oldukça başarılı eserler vermiştir.
• Şiirde parnasizm ve sembolizmden etkilenmişlerdir.

SERVET-İ FUNUN EDEBİYATI SANATÇILARI

TEVFİK FİKRET(1867-1915)

• Kendi akımının ve Türk edebiyatının en önemli şairlerindendir.
• Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uygulamıştır.
• Fen, bilim, teknik onun kalemiyle şiirimize girmiştir.
• Parnasizm akımından etkilenmiştir.
• Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır.
• Şermin adlı eserinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
• Servet-i Funun’dan sonra herhangi bir topluluğa katılmamış, bazı sosyal şiirler yazmıştır.
• Türk edebiyatında ilk defa İstanbul’u eleştiren şair olmuştur.(Sis şiiri)
• Mehmet Akif ile atışmışlardır. Oğlu Amerika’ya okumak için gider; ancak papaz olur.
• Eserleri: Rubab-ı Şikeste, Haluk’un Defteri, Rubab-ın Cevabı, Tarih-i Kadim, Doksan Beşe Doğru, Şermin

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL(1866-1945)

• Birçok edebi türde eser vermesine rağmen asıl ününü romanlarda bulmuştur.
• Sanatlı bir söyleyişi, iyi bir gözlemciliği vardır.
• Romanlarında üst tabakanın hayat özelliklerini işlemesine rağmen hikâyelerinde sıradan insanları işlemiştir.
• Realizm ve natüralizmi benimsemiştir.
• Eserleri teknik açıdan kuvvetlidir, bu yönüyle romancılığımızın üstadı sayılır.
• Şiirleri düz yazıya oldukça yakındır.
• Eserleri: Aşk-Memnu, Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Bir Ölünün Defteri, Aşka Dair, Kâbus.

CENAP ŞAHABETTİN (1870-1934)

• Sanat, sanat içindir görüşünü benimsemiştir.
• Halk arasında birçok dizesi atasözü gibi kullanılmaktadır.
• Dilini süslemiş, kelime oyunları bol, söz sanatları oldukça fazla kullanmıştır.
• Şaire göre “şiir kelimelerle resim yapma işidir.”
• Eserleri: Hac Yolunda, Evrak-ı Eyyam, Tamat, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh, Afak-ı Irak Tiryaki Sözleri.

HÜSEYİN CAHİT YALÇIN (1874 – 1957)

• Roman ve hikâyeci olarak ün kazanmış; sonraları siyasi yazarlığa geçmiştir.
• Roman ve hikâyelerinde şairane ve süslü bir üslup kullanmıştır.
• Fıkra, anı, eleştiri, mensur şiir türlerinde de eserler yazmıştır.
• Eski-yeni tartışmalarında yeni edebiyatın başta gelen savunucularından olmuştur.
• “Edebiyat ve Hukuk” makalesinden dolayı Servet-i Fünun dergisi kapatılmıştır.

Eserleri:

• Hikâye: Hayat-ı Muhayyel
• Roman: Hayal içinde
• Eleştiri: Kavgalarım
• Anı: Edebi Hatıralar (Edebiyat Anıları), Siyasal Anılar

AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU (1860 – 1927)

• Servet-i Fünun dergisinde sanatlı, ağır bir dille yazdığı hikâyelerle Servet-i Fünun topluluğu içinde yer almıştır.
• Hikâyeleri Maupassant tarzına (olay hikâyeciliği) uygundur.
• Türkçülük ve Yeni Lisan akımını benimsedikten, Türk Yurdu, Türk Derneği dergilerine geçtikten sonra milli konularda sade bir dille hikâyeler yazmıştır.

Eserleri:

• Hikâye: Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar
• Roman: Gönül Hanım

SÜLEYMAN NAZİF (1870 – 1927)

• İlk şiirlerinde Namık Kemal başta olmak üzere Tanzimat şairlerinden etkilenmiştir.
• Makale, şiir, mensur şiir, mektup gibi türlerde eserler vermiştir.
• Nesirlerinde ahenk kaygısıyla yabancı sözcük ve tamlamalardan yararlanmıştır.

Eserleri:

• Şiir: Gizli Figanlar, Firak-ı Irak, Malta Geceleri (nazım nesir karışık)

MEHMET RAUF (1876-1931)

• İlk psikolojik romanımız olan “EYLÜL”ü yazmıştır.
• Çok fazla bir edebi kimliği yoktur.
• Halit Ziya’nın etkisinde kalmıştır.

SERVET-İ FUNUN DÖNEMİNİN BAĞIMSIZ İSİMLERİ

HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR(1864-1944)

• Realist-natüralist bir yazardır.
• Toplum için sanat görüşündedir.
• Hemen her şey onun eserlerine konu olmuştur.
• Mizaha, günlük konuşmalara çok sık başvurmuştur.
• Ona göre roman sokağın aynasıdır.
• Yabancı hayranlığı, mürebbiye takıntısını, kadın dedikodularını eserlerinde sıkça işlemiştir.
• Eserleri İstanbul merkezlidir. Anadolu yoktur.
• Eserleri: Şık, Mürebbiye, İffet, Şıpsevdi, Gulyabani, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Ben Deli Miyim? Nimetşinas

AHMET RASİM (1865-1932)

• Eserlerinde ele aldığı kişilerin geleneklerinden, göreneklerinden, inançlarından bahsetmiştir.
• Yapıtlarında sohbet havası vardır.
• Servet-i Fünundan uzak durmuştur, Ahmet Mithat Efendi’nin edebi çizgisini izlemiştir.
• Eserlerinde yaşadığı döneme ait ayrıntılı bilgiler vermiştir.
• Kadın-erkek ilişkileri konusunu eserlerinde katı ahlakçı bir tutumla işlemiştir.
• Şarkı da bestelemiştir.
• Başlıca eserleri: Hamamcı Ülfet (1922), Fuhş-ı Atik (1924), İki Güzel Günahkar, Afife, Kitabe-i Gam, Şehir Mektupları, Falaka, Muharrir Şair Edip, Ramazan Sohbetleri, Menakıbı İslam, Eşkali Zaman, Ciddü Mizah, Gülüp Ağladıklarım, Muharrir Bu Ya, Osmanlı Tarihi, İki Hatıra Üç Şahsiyet, İstibdattan Hakimiyeti Milliyeye, Romanya Mektupları